کلینیک ترک اعتیاد آکسون، مرکز ترک اعتیاد آکسون: حتما اصطلاحات “تشخیص دوگانه” و “اختلال همزمان” را شنیده اید. بسیاری از مردم نمی دانند منظور از این اصطلاح چیست و از نحوه ارتباط آنها با اعتیاد یا اختلال مصرف مواد اطلاع ندارند. ابتدا، اجازه دهید به معنای هریک از این اصطلاحات و تفاوت بین این دو و سپس به اختلالات روانی همزمان با اعتیاد بپردازیم.
“تشخیص دوگانه” اصطلاحی است که اولین بار در دهه 1980 در بین افرادی مطرح شد که مبتلا به اختلال روانی همزمان و اختلال مصرف مواد بودند. با این وجود، تشخیص دوگانه زمانی صورت می گیرد که فرد به دو یا چند بیماری مبتلا می شود که به طور همزمان رخ می دهند.
“اختلالات همزمان” اصطلاحی است که به فردی اشاره می کند که دارای دو یا چند بیماری یا اختلال همزمان است، اما اغلب به طور ویژه ای به اختلالات روانی و سوء مصرف مواد اشاره می کند که یکی از اختلالات موجب ایجاد اختلال دیگر می شود. (به این معنی که ابتلا به یک اختلال روانی باعث اعتیاد به مواد مخدر شده یا بالعکس)
بر اساس آخرین آمار، نظرسنجی ها و مطالعات، تقریباً 8 میلیون آمریکایی دارای اختلالات همزمان روانی و اختلال مصرف مواد هستند. از تقریباً 21 میلیون آمریکایی که معیارهای لازم برای اختلال مصرف مواد را دارند، تقریباً 40 درصد از آنها دارای یک اختلال همزمان روانی یا بیماری روانی هستند. در میان بیش از 42 میلیون آمریکایی مبتلا به اختلال روانی تشخیص داده شده، کمتر از 20 درصد نیز دارای اختلال مصرف مواد هستند.
بنابراین، با توجه به میلیون ها آمریکایی که تحت تأثیر اعتیاد قرار گرفته اند، اختلالات شایعی که با اختلال مصرف مواد همراه هستند، کدامند؟
در اینجا مروری خواهیم داشت بر 9 اختلال شایع همزمان که با اختلال مصرف مواد یا اعتیاد به مواد مخدر و الکل همراه است.
اختلالات اضطرابی گروهی از اختلالات روانی هستند که باعث اضطراب، نگرانی، دلهره و ترس مداوم و طاقت فرسا می شوند. چنین اختلالاتی ممکن است فعالیت های دائمی و منظم زندگی مانند کار، مدرسه، خانواده یا تعاملات اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهند. چندین نوع مختلف از اختلالات اضطرابی عبارتند از: اختلال اضطراب عمومی، اختلال هراس، اختلالات اضطراب اجتماعی، آگورافوبیا، اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد مخدر، اضطراب جدایی و سایر انواع هراس های خاص.
اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) و اختلال کم توجهی (ADD)، اغلب برای اولین بار در کودکان، نوجوانان و یا جوانان دیده می شود که اختلالات همزمان هستند که اغلب ممکن است با تشخیص اختلال مصرف مواد همراه باشند. ADHD مخفف اختلال نقص توجه و بیش فعالی است که یک اختلال روانی است که باعث ایجاد بیشتر از حد متوسط یا بیش از حد طبیعی رفتارهای بیش فعال و تکانشی می شود.
افراد مبتلا به ADHD اغلب ممکن است در متمرکز کردن توجه خود روی یک مسٸله یا نشستن طولانی مدت دچار مشکل شوند. ADD مخفف اختلال کمبود توجه و نوعی ADHD است. ADD لزوماً شامل حرکت مداوم و بیقراری نیست، اما این یک اختلال روانی است که شامل تکانشگری و بیش فعالی و همچنین علائم بی توجهی، حواس پرتی و حافظه کاری ضعیف است.
اختلال دوقطبی یک اختلال روانی است که اغلب به عنوان افسردگی شیدایی شناخته می شود.
این یک بیماری روانی است که شدت و ضعف خلق و خوی را تحت تاثیر قرار می دهد، که اغلب به سرعت بین این دو تغییر می کند. علائم اختلال دوقطبی شامل تغییر در الگوی خواب یا مشکلات مرتبط با خواب، انرژی زیاد، بیش فعالی در الگوها و رفتارهای فکری است. افراد اغلب به شدت افسرده یا مجنون به نظر می رسند. تغییرات خلقی ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد یا به تدریج و در مدت زمان طولانی رخ دهد. انواع مختلفی از اختلالات دوقطبی وجود دارد، از جمله اختلال دوقطبی نوع 1، اختلال دوقطبی نوع 2 ، اختلال دوقطبی ادواری و موارد دیگر. اختلال دوقطبی یک اختلال مادام العمر است که با درمان و دارو قابل کنترل است. سوء مصرف مواد تاثیرات متعددی بر ابتلا به اختلال دوقطبی دارد که در مقالات مصرف ماری جوانا و اختلال دو قطبی، مصرف کوکائین و اختلال دو قطبی، اعتیاد به الکل و اختلال دو قطبی به بررسی آن پرداخته ایم.
همه افراد در یک دوره ای از زندگی خود، نوعی از افسردگی را تجربه می کنند. با این وجود ممکن است برخی افراد، از نظر بالینی مبتلا به افسردگی یا اختلال افسردگی تشخیص داده شوند. انواع مختلفی از افسردگی بالینی وجود دارد که می توان آنها را تشخیص، درمان و یا تحت کنترل قرار داد، از جمله افسردگی شدید، افسردگی مزمن، اختلال افسرده خویی، اختلال عاطفی فصلی (SAD). گاهی اوقات به دلیل تشابه علائم، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نیز در این گروه قرار می گیرند.
اختلالات تغذیه ای (یا اختلال در خوردن) بیشتر یک اصطلاح عمومی و فراگیر است که شامل بسیاری از انواع اختلالات مختلف تغذیه ای یا اختلال در خوردن می شود. اختلالات خوردن طیف شامل وسیعی از اختلالات روانی می شود که عادات غذایی ناسالم و ارتباط با غذا را ایجاد می کند.
اختلالات تغذیه ای همچنین ممکن است برای سلامتی فرد بسیار خطرناک باشد. برخی از نمونه های رایج اختلالات خوردن عبارتند از بی اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، پرخوری، پیکا (که شامل هوس خوردن مواد غیر خوراکی می باشد)، اختلال مصرف غذای دوری جو و اجتناب یا اختلال محدود کننده مصرف غذا.
اختلالات خلقی، یکی از اختلالات و بیماری های روانی هستند که شرایط عاطفی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند.
افرادی که از اختلال خلقی رنج می برند، اغلب دوره های طولانی شادی مفرط، غم مفرط یا هر دو را تجربه خواهند کرد. افسردگی شدید و اختلال دوقطبی ممکن است در گروه اختلالات خلقی قرار بگیرند، اما نمونه های دیگر اختلالات خلقی عبارتند از دیستیمیا (افسرده خویی)، اختلال خلقی ناشی از مصرف مواد و اختلال خلقی که با یک بیماری و یا اختلال دیگر مرتبط است.
اختلال شخصیتی یک اختلال یا بیماری روانی است که در آن فرد الگوهای رفتاری طولانی مدت و تجربیات درونی را تجربه می کند که با آنچه انتظار می رود تفاوت قابل توجهی دارد. به عبارت دیگر، اختلال شخصیتی یک نوع تفکر، احساس و رفتار است که از انتظارات معمول فرهنگ فرد یا هنجارهای اجتماعی به دور است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیتی اغلب در مقابله با استرس معمولی و برقراری ارتباط با مشکل مواجه هستند، از شرکت در فعالیت ها یا تعاملات اجتماعی لذت نمی برند و اغلب در حل مشکلات خود مشارکت نمی کنند. در طول تاریخ، ده نوع مختلف از اختلالات شخصیتی وجود داشته:
تروما (ضربه روحی) یک واکنش احساسی به یک رویداد در زندگی فرد است.
تروما ممکن است ناشی از یک رویداد خاص و یا رویدادهای کوچک باشد که به طور مداوم و در طول زمان رخ می دهد. تروما معمولاً به سه نوع اصلی حاد، مزمن و مرکب تقسیم می شود. بیشتر اوقات تروما به دو دسته اصلی تقسیم می شود: ترومای بزرگ و ترومای کوچک.
ترومای بزرگ اغلب به یک رویداد فوق العاده و مهم اشاره دارد که باعث می شود فرد احساس ناتوانی، درماندگی و عدم کنترل در محیط خود را داشته باشد. نمونه هایی از ترومای بزرگ شامل بلایای طبیعی، تجاوز جنسی، نبرد یا حوادث بزرگ باشد.
ترومای کوچک به رویدادهای بسیار ناراحت کننده ای اشاره دارد که در سطح شخصی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و اغلب در طول زمان روی می دهند. به عنوان مثال سوء استفاده عاطفی مداوم، قلدری یا آزار و اذیت، از دست دادن یک رابطه مهم، یا صدمات یا رویدادهایی که تهدید کننده زندگی نباشد.
اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD، یک اختلال روانی است که معمولاً با یک تروما (ضربه روحی بزرگ) همراه است. PTSD یک اختلال روانپزشکی است که افرادی آن را تجربه می کنند که حوادث آسیب زای روانی را تجربه کرده یا شاهد بوده اند.
اسکیزوفرنی یک اختلال روانی طولانی مدت است که باعث ایجاد اختلال در رابطه بین فکر، احساسات و رفتار می شود و منجر به درک نادرست، اعمال و احساسات نامناسب، فرار از واقعیت و روابط شخصی و غرق شدن در تخیل و هذیان و احساس تجزیه ذهنی می شود. برخی از علائم اسکیزوفرنی شامل هذیان، توهم، تفکر و یا تکلم آشفته، بی نظمی شدید یا بروز رفتارهای حرکتی غیرطبیعی، احساس عدم رضایت و یا روان پریشی است.
مشکل در درمان اختلالات همزمان این است که ابتدا باید از طریق ارزیابی جامع مشخص شود که کدامیک از اختلالات اول بوجود آمده است.
علاوه بر این، بسیاری از بیمارانی که به دنبال درمان اعتیاد هستند بدون تشخیص درست دچار اختلال همزمان می شوند. متاسفانه، در بسیاری از مراکز توانبخشی و مرکز ترک اعتیاد وجود دارند که در واقع امکانات لازم برای رسیدگی، کنترل و درمان بیمار مبتلا به اختلالات همزمان را ندارند، اما به هر حال آنها را می پذیرند و برای درمان آنها تلاش می کنند.
آنچه در نهایت اتفاق می افتد این است که نیازهای بالینی بیمار برآورده نمی شود، تجربه کافی ندارد، معتقد است این تجربه همان چیزی است که به درمان اعتیاد او کمک خواهد کرد و حتی نسبت به درخواست کمک در آینده مقاوم تر می شود.
آنچه افراد، والدین، اعضای خانواده و اطرافیان فرد مبتلا به اعتیاد باید بدانند این است که درمان اعتیاد و اختلالات همزمان امکان پذیر است و اختلال مصرف مواد و اختلالات روانی همزمان به طور بالینی به طور مناسب درمان خواهند شد. در درجه اول، اطمینان حاصل کنید که کلینیک درمانی مورد نظر به اندازه کافی مجهز باشد تا نه تنها به مسائل مربوط به اعتیاد، بلکه به مشکلات روانی و اختلالات همزمان نیز رسیدگی کند.
متخصصان بالینی (درمانگران و مشاوران) باید در سطح کارشناسی ارشد یا دکترای کلینیک سلامت روان آموزش دیده باشند. باید خدمات روانپزشکی توانمندی از طریق امکانات روانپزشکان و یا پزشکان متخصص روان پرستاری ارائه شود. کارکنان پشتیبانی بهبودی باید بتوانند بیماران را در مواردی که دارای مشکلات عاطفی یا رفتاری هستند، هم در رابطه با اعتیاد و هم سلامت روانی، تشخیص داده و مورد حمایت قرار دهند و باید بین تمام اعضای کارکنان برای ارائه تشخیص مناسب، برنامه درمانی و اجرای اهداف بیمار، همکاری وجود داشته باشد.
به ندرت پیش می آید که اعتیاد و یا اختلالات روانی به تنهایی ایجاد شوند. افرادی که مبتلا به اعتیاد هستند یا از اختلالات روانی رنج می برند، بین اختلال مصرف مواد و حداقل یک اختلال روانی در آنها رابطه متقابل وجود دارد. یک کلینیک روانپزشکی و با تجربه که از نظر بالینی خود را به عنوان یک مرکز تشخیص دوگانه معرفی می کند یا قادر به درمان اختلالات همزمان است، به طور موثری می تواند این کار را انجام دهد تا شانس افراد بیمار را برای بهبودی از همه اختلالات افزایش دهد.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی اختلالات روانی همزمان با اعتیاد پرداختیم. ابتلا به اعتیاد و اختلالات روانی همزمان بسیار شایع و خطرناک است به همین جهت اگر شما یا یکی از عزیزانتان برای درمان اعتیاد یا مشکلات مربوط به اختلال همزمان به کمک نیاز دارید، روانپزشک متخصص ترک اعتیاد و تیم روانشناسی کلینیک ترک اعتیاد آکسون به عنوان بهترین کلینیک ترک اعتیاد تهران آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد. مرکز ترک اعتیاد شبانه روزی آکسون، جامع ترین درمان تشخیص اعتیاد دوگانه را به شما عزیزان ارائه خواهد داد.