- مشاوره بستری (رایگان)
- 021 22226222
- 021 22804844
- 021 22804845
- 0903 7777617
رابطه اعتیاد و خودکشی
کتامین چیست؟
۱۳۹۸-۰۸-۰۴
شربت تریاک چیست؟
۱۳۹۸-۰۸-۱۸
مرکز ترک اعتیاد آکسون ، کلینیک ترک اعتیاد آکسون : خودکشی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر به ویژه بین جوانان است جالب است بدانیم که حدود 90 درصد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند به افسردگی مبتلا بودند.
سوء مصرف مواد مخدر، افسردگی و اعتیاد رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند، افسردگی یکی از شایعترین اختلالات بین معتادان است و نیمی از افرادی که مبتلا به بیماری اعتیاد هستند اختلال افسردگی را نیز تجربه میکنند.
همانطور که در مقاله رابطه افسردگی و اعتیاد تاثیر این دو اختلال روی یکدیگر را بررسی کردیم، مواد اعتیادآور عملکرد مغز را مختل می‌کند و پس از مدتی باعث ایجاد خلق افسرده در فرد می‌شود.
اعتیاد فرد را مستعد افسردگی و خودکشی می‌کند، خودکشی بین معتادین 20 برابر دیگر افراد جامعه است، چیزی بین 12 تا 15 درصد افرادی که سوء مصرف مواد دارند اقدام به خودکشی میکنند، این آمار در افرادی که سابقه افسردگی دارند بیشتر است.
بسیاری از افرادی که از اختلالاتی مانند افسردگی عمده، اختلال وسواس جبری و اختلالات دو قطبی رنج می‌برند برای تسکین روح و ذهن و یا فراموشی دردشان به مصرف مواد انواع مواد اعتیادآور روی می‌آورند و پس از مدتی به این مواد وابسته می‌شوند. در این مقاله رابطه بین خودکشی و اعتیاد بررسی می‌کنیم.
رابطه مواد اعتیادآور و خودکشی
مواد اعتیادآور عوارض متعدد روحی و جسمی برای مصرف کننده به همراه دارند، مصرف این مواد فرد را معرض آسیب‌های جبران ناپذیری قرار میدهد، اوردوز و مشکلات اجتماعی و قانونی از مهم‌ترین و شناخته شده‌ترین این عواقب هستند اما در این میان خطر دیگری نیز مصرف کننده را تهدید می‌کند که کمتر به آن پرداخته شده.
معمولا خانواده و اطرافیان فرد معتاد توجهی به مسئله خودکشی در مصرف کننده ندارند و همه توجهشان معطوف به مسائل قابل لمس و ظاهری است و بسیاری اوقات افکار و نشانه‌های خودکشی و خطرات جبران ناپذیر آن نادیده گرفته می‌شود.
اگرچه افسردگی و خودکشی شباهت‌هایی بهم دارند ولی از یکدیگر مجزا هستند با این حال افسردگی یکی از دلایل مهم ایجاد افکار خودکشی در فرد است. الزاماً مصرف این مواد افکار خودکشی را به وجود نمی‌آورد یا همه افرادی که دست به خودکشی زدند تحت تاثیر این مواد نبودند، ولی این عوامل با یکدیگر مرتبط هستند و باعث تقویت اثر یکدیگر می‌شوند.
از طرفی اعتیاد زندگی فرد را مختل و حتی باعث فروپاشی روابط و جایگاه خانوادگی، شغلی و اقتصادی فرد می‌شود که به مرور او را به سمت خودکشی سوق میدهد، از طرفی خود این مواد نیز قدرت تحلیل و قضاوت را از فرد گرفته و افکار خودکشی در او پررنگ‌تر میکنند.
پزشکان درباره ی این مسئله که سوء مصرف مواد مخدر احتمال فکر کردن به خودکشی، تلاش برای خودکشی یا مرگ بر اثر خودکشی را افزایش میدهد هم‌نظر هستند. نمی‌شود کاملاً دقیق درباره سهم اعتیاد در خودکشی صحبت کرد ولی تحقیقات نشان میدهد بین 19 تا 63 درصد افرادی که اقدام به خودکشی کرده‌اند تحت تاثیر این مواد بودند.
متخصصین درمان اعتیاد در مرکز ترک اعتیاد آکسون بر این باورند که برای پیشگیری از چنین اتفاق ناگواری بهترین راه درمان اعتیاد در اسرع وقت است.
اوردوز
دلایل خودکشی
هرچند به تعداد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند دلیل برای این کار می‌تواند وجود داشته باشد ولی در ادامه به شایعترین عوامل این اتفاق ناگوار اشاره می‌کنیم:
- افسردگی
- سوءمصرف مواد مخدر و الکل
- سابقه خودکشی (در خانواده و اجتماع مرتبط)
- سابقه خودکشی (در خود فرد)
فکر کردن به خودکشی - وجود اسلحه (یا هر وسیله دیگر…) در خانه
- رفتار خشونت‌آمیز و پرخاشگرانه نسبت به دیگران
- سابقه حبس
احتمال این که بیماران مبتلا به سوءمصرف اقدام به خودکشی کنند چیزی حدود شش برابر بیشتر از افراد سالم است، خطر اقدام به خودکشی در زنانی که سوء مصرف دارند شش و نیم برابر زنانی است که از این مواد استفاده نمی‌کنند.
مصرف مواد اعتیادآور از دلایل خودکشی
علائم هشدار خودکشی
علائم خودکشی در افراد شبیه به هم نیست، در برخی نشانه‌های خودکشی برای مدتی طولانی مشاهده شده و بعد از آن خودکشی رخ داده است، درحالی‌که برخی هیچ کدام از نشانه‌های خودکشی را نداشتند، علائمی که در زیر به آن اشاره می‌کنیم هیچ‌گاه در یک نفر بروز نمی‌کند ولی از متداول‌ترین علائم هشدار خودکشی هستند.
- حرف زدن درباره مرگ و تمایل به مردن
- صحبت کردن درباره احساساتی مثل به دام افتادن
- عصبی، کلافه و پریشان بودن
- بی‌پروا و بدون ملاحظه
- انزوا و گوشه‌گیری از خانواده و دوستان
- اجتناب از قرارگیری در موقعیت‌های اجتماعی
- کنار گذاشتن تفریحات و کارهای مورد علاقه
- مصرف سنگین و زیاد مواد اعتیادآور
- تحریک‌پذیری و زود رنجی شدید
- افت ناگهانی تحصیلی یا بازدهی شغلی
- ناامیدی
- بی‌خواب
اوپیوئیدها و خودکشی
اعتیاد به تریاک و مشتقات آن یعنی اوپیوئیدها ریسک اقدام به خودکشی را بالا می‌برد، به دلیل ماهیت اوردوز نمی‌توان دقیق اعلام کرد که چه تعداد از مرگ ناشی از مصرف این مخدرها خودکشی بوده و چه تعداد تصادفی.
اعتیاد به تریاک و مشتقات آن احتمال افکار خودکشی را 40 تا 60 درصد و اقدام یا تلاش برای خودکشی را تا 75 درصد افزایش میدهد. با توجه به نتیجه برخی تحقیقات مشخص شد که احتمال مرگ مصرف‌کنندگان تریاک و مشتقات آن یا مواد تزریقی بر اثر خودکشی 13 برابر افزایش داشته است.
آکسون، بهترین مرکز ترک اعتیاد برای درمان اعتیاد به مواد مخدر به ویژه برای ترک تریاک از داروهای جایگزین استفاده نمی‌کند، بلکه با بکارگیری به روزترین متد ترک اعتیاد اقدام به درمان بیماران می‌کند.
عوامل خطر شایع در خودکشی و اعتیاد
خودکشی و سوء مصرف مواد عوامل مشترکی دارند، معمولا تنها یک عامل باعث خودکشی نمی‌شود بلکه وجود چند عامل باعث بروز اختلالات افسردگی، اعتیاد و افکار خودکشی و یا اقدام به آن می‌شود، به این نکته نیز باید توجه کرد که برخی با اینکه چند عامل خطر مانند افسردگی و اعتیاد را در زندگی تجربه کرده‌اند ولی قصد پایان دادن به زندگی خود را ندارند.
سابقه خودکشی
این عامل یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عوامل خطر در خودکشی است. احتمال تصمیم به خودکشی در کسی که در گذشته سعی کرده به زندگی خود پایان دهد بسیار زیاد است حتی اگر در حال حاضر افکار مثبت و امیدوارانه‌ای داشته باشد. محرک‌های مانند اعتیاد یا بازگشت به اعتیاد، قطع رابطه، مشکلات اقتصادی و از دست دادن عزیزان افکار مربوط به خودکشی را پررنگ می‌کند.
ژنتیک
سوءمصرف مواد و افکار خودکشی هر دو تحت تأثیر عوامل ژنتیکی هستند، طبق نتایج تحقیقاتی در این زمینه انجام‌شده ژنتیک احتمال سوءمصرف مواد و اعتیاد را فرد افزایش میدهد و افرادی که سابقه خانوادگی اعتیاد را دارند بیشتر در معرض خطر اعتیاد هستند، همچنین در خودکشی نیز سابقه خانوادگی احتمال بروز افکار خودکشی یا اقدام به آن را در فرد افزایش میدهد، همین‌طور عوامل ژنتیکی باعث افزایش خطر اختلالات افسردگی عمده و رفتار تکانشی می‌شود.
ژنتیک
سیستم مغز
مصرف مواد اعتیاد آور شیمی مغز را تحت تأثیر قرار میدهد، این مواد شیمیایی سیستم پاداش دهی و لذت مغز را دچار اختلال میکنند، مغز مصرف مواد را مقدم بر دیگر فعالیت‌های مفرح زندگی می‌داند، به همین دلیل افراد درگیر اعتیاد فعالیت‌های که روزی برایشان لذت‌بخش بوده را ترک میکنند و مصرف مواد اعتیادآور اولویت و دغدغه اصلی زندگی فرد بیمار می‌شود. محققان معتقدند الکل فرایند تفکر را در مغز مختل می‌کند و به همین دلیل افراد دائم‌الخمر بدون تفکر کاری را انجام می‌دهند.
فردی که درگیر افکار خودکشی است تحت تاثیر این مواد دست به عمل می‌زند زیرا این مواد به آنها اجازه فکر کردن درباره عواقب کارشان را نمیدهد تا عاقلانه تصمیم بگیرند. درصد قابل توجهی از خودکشی‌ها نتیجه بدون فکر عمل کردن تحت تاثیر مواد است.
برنامه‌ریزی برای اقدام خودکشی در بسیاری موارد کمتر از 15 دقیقه زمان می‌برد، بیمار ظرف چند دقیقه تصمیم به پایان دادن به زندگی خود می‌گیرد این نوع خودکشی تکانشی و بدون فکر بین افراد معتاد به مواد اعتیاد آور شایع است.
ویژگی‌های شخصیتی
تقریبا 38% افرادی که در سال 2013 اقدام به خودکشی موفق کرده‌اند افسرده بودند. افرادی که درگیر سوء مصرف مواد می‌شوند بیشتر از دیگران دارای ویژگی شخصیتی تکانشی هستند.
سوء مصرف مواد اعتیاد آور می‌تواند یکی از نشانه‌های رفتار تکانشی باشد ولی لزوما علت رفتار تکانشی نیست. هرچند وراثت و ژنتیک می‌تواند خطر اعتیاد یا افکار خودکشی را افزایش دهد ولی برخی ژن‌ها وجود دارند که نقش محافظتی دارند، ممکن است شخصی سابقه خانوادگی افسردگی و یا خودکشی داشته باشد ولی به دلیل وجود ژن محافظتی خطر مصرف الکل در او کاهش پیدا کند، هرچند نظر قطعی دادن درباره ژن و نقش ژنتیک نیاز به مطالعه و تحقیق بیشتر دارد.
دیگر عوامل دخیل در خودکشی و افسردگی
آشنایی با خودکشی (در خانه یا محیط و اطرافیان) و یا معرض آن قرار گرفتن احتمال خودکشی را افزایش میدهد. طبق نتیجه تحقیقات انجام شده، نوجوانان و جوانانی که در معرض خودکشی یکی از افراد خانواده یا اجتماع اطراف خود بودند بیشتر به خودکشی فکر میکنند.
نتایج مطالعات متعدد حاکی از آن است که اگر فردی در خانواده یا اجتماعی دست به خودکشی زده باشد، نوجوانان و جوانان مرتبط با آن اجتماع، به ویژه افراد دارای سابقه‌ی بیماری‌های روانی بیشتر به خودکشی فکر خواهند کرد، حتی ممکن است شخصی که در چند روز گذشته تفکرات مثبت و آینده‌نگرانه‌ای داشته با وجود یک بحران و قرار گرفتن تحت فشار شدید آن دست به خودکشی بزند.
درمان اختلال همزمان افسردگی، افکار خودکشی و اعتیاد
گرچه تحقیقات گسترده‌ای در زمینه فکر به خودکشی و اعتیاد انجام نشده ولی به نظر می‌رسد که درمان همزمان افسردگی و اعتیاد موثر است. با پرهیز و عدم مصرف مواد اعتیادآور به ویژه مشروبات الکلی می‌توان افسردگی را درمان کرد ولی اگر بعد از پرهیز و درمان اعتیاد همچنان علائم افسردگی باقی ماند باید برای درمان آن اقدام جدی انجام شود.
این راه‌کار برای افکار خودکشی نیز صدق می‌کند. اگر بعد از درمان اعتیاد کماکان افکار خودکشی باقی ماند باید از خدمات حرفه‌ای روان‌درمانی بهره گرفت. طبق نتیجه معدود تحقیقاتی که در زمینه خودکشی پس از درمان انجام شده به نظر می‌رسد که هرچند احتمال خودکشی در این دوره صفر نشده ولی میزان قابل توجهی کمتر از زمان اعتیاد است.
بهترین کلینیک ترک اعتیاد، آکسون، برای بهبودی و درمان کامل بیماری اعتیاد خدمات روانشناسی و روانپزشکی ارائه میدهد. روانشناسان و روانپزشکان این کلینیک از بهترین و باتجربه ترین افراد این حوزه هستند که با توجه به نیاز هر شخص جلسات روان درمانی و خانواده درمانی و … را برای او برگذار میکنند.
روان‌درمانی اعتیاد
درمان و ترک اعتیاد بسیار مهم است ولی برای بهبود افکار خودکشی به مولفه‌های دیگری نیز نیاز داریم مانند یافتن انگیزه و دلیل برای زندگی که یک مولفه کلیدی در درمان اعتیاد بدون بازگشت است.
فردی که در زندگی هیچ هدف و یا انگیزه‌ای ندارد احتمالا دوباره به مصرف این مواد روی می‌آورد تا احساس لذت و شادی مصنوعی را با این مواد تجربه کند. از طرفی شخصی که هدفی در زندگی خود ندارد و ناامید است بیشتر به پایان دادن به زندگی و خودکشی فکر میکنند.
جای خوشبختی است که افسردگی، اعتیاد و افکار خودکشی قابل درمان هستند، بسیاری از افراد و بیماران مبتلا به این اختلالات با مراجعه به متخصص و دریافت درمان مناسب برای زندگی خود هدفی تعیین کردند و یک زندگی پر بار را در پیش گرفتند.
بازگشت به افکار خودکشی پس از درمان
همانند وسوسه مصرف که پس از درمان اعتیاد ممکن است به سراغ بیمار بیایید افکار خودکشی نیز ممکن است بعد از درمان دوباره ظاهر شوند. مراقب دائمی، عشق و حمایت از سلامت ذهن و روان و عشق برای بهبودی کامل ضروری است و علاوه بر آن ادامه تحصیل، اشتغال و داشتن فرصت‌ها تازه برای ترسیم آینده‌ای روشن نیز انگیزه ادامه زندگی را به بیمار میدهد.
خانواده، دوستان و اطرافیان شخص باید بدانند که همواره احتمال برگشت وجود دارد، چالشی که برای حمایت از این افراد وجود دارد این است که بیمار نباید احساس امنیت کاذب داشته باشد.
بازگشت افکارخودکشی پس از درمان
پیشگیری از خودکشی و ترک اعتیاد
خودکشی دردناک‌ترین شکل از دست دادن عزیزان است، اطرافیان فرد حس میکنند که می‌توانستند از وقوع این اتفاق ناگوار جلوگیری کنند و از این بابت دچار احساس گناه می‌شوند. اگر شما عزیزی را این‌گونه از دست داده‌اید باید بدانید که شما در این اتفاق ناگوار مقصر نبودید، و خود را برای تصمیم اشتباه شخص دیگری سرزنش نکنید و اگر تصور می‌کنید یکی از عزیزانتان در فکر خودکشی است بدون اتلاف وقت به او کمک کنید. چرا که مشاوره و درمان سریع می‌تواند زندگی فرد را نجات دهد.
از آنجایی که درمان اعتیاد در این افراد نقش مهمی در پیشگیری از خودکشی دارد، ترک اعتیاد به درمان افسردگی و رفع علائم روانی کمک می‌کند، چون سوءمصرف مواد مخدر خطر خودکشی را به شدت افزایش میدهد، غلبه بر اعتیاد و ترک اعتیاد یکی از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از خودکشی است.
درمان اعتیاد به درمان افسردگی و رفع علائم روانی مرتبط کمک می‌کند و قدرت قضاوت کوتاه مدت فرد را بهبود میدهد تا فکر خودکشی در ذهن او کمرنگ‌تر شود. به علاوه روانشناسان و متخصصین پس از ترک اعتیاد و ترخیص از کلینیک ترک اعتیاد بهتر و دقیق‌تر می‌توانند مشکلات روانی دامن زننده، به افکار خودکشی را ارزیابی کنند و درمان مناسب را توصیه کنند.
دوستان، اطرافیان و اعضای خانواده فردی که افکار خودکشی دارد باید با او صریح و صادقانه ارتباط برقرار کنند، از قضاوت کردن پرهیز کنند. در صورت امکان وسایل خطرناکی مانند اسلحه، مواد شیمیایی خطرناک، هر نوع ماده اعتیادآور را از دسترس او خارج کنند.گرچه حمایت و عشق دوستان و اطرافیان فرد بسیار مهم است ولی استفاده از خدمات روانشناسی و مشاوره نقش مهمی در بهبود علائم دارد و یکی از مهم‌ترین کارهای است که می‌توانید برای افراد انجام دهید.
بحران خودکشی در افراد مبتلا به اعتیاد معمولا به صورت ناگهانی شروع می‌شود که موقتی است، این بحران زودگذر است و به همین دلیل تمرکز روی تکنیک‌های مدیریت خودکشی بر حفظ ایمنی کوتاه مدت است، حال بسیاری از بیماران با این روش‌ها بهبود پیدا می‌کند و می‌تواند تصمیمات عاقلانه‌ای درباره زندگی بگیرد.
سخن آخر:
همانطور که در مقاله خواندیم رابطه معنا داری بین اعتیاد و خودکشی وجود دارد. مواد مخدر قدرت تفکر را از شخص گرفته و او را افسرده می‌کند و دیگر نمی‌تواند تصمیم درست و منطقی بگیرد و احتمال دارد با یک بحران به زندگی خود پایان دهد. از طرفی مصرف این مواد با تغییر شیمی مغز فرد را افسرده و نا امید می‌کند که می‌تواند او را به سمت خودکشی سوق دهد. بهترین راه برای پیشگیری از خودکشی اول کمک‌های روانشناسی و مشاوره و اقدام به ترک اعتیاد است.
کلینیک شبانه روزی ترک اعتیاد آکسون لوکس‌ترین مرکز ترک اعتیاد در ایران با ارائه خدمات ویژه و هتلینگ، پرستاری 24 ساعته، امکانات رفاهی مانند سالن ورزش بدون شک بهترین گزینه برای درمان اعتیاد عزیزانتان است. در این کلینیک ترک اعتیاد خدمات درمان جسمی مانند سم زدایی سریع و سم زدایی فوق سریع زیر نظر افراد متخصص ارائه می‌شود که اگر فرد واجد شرایط جسمی این نوع درمان باشد می‌تواند از آن بهره‌مند شود. همچنین آکسون فضای مجزایی برای بانوان در نظر گرفته که می‌توانند با خیالی آسوده و با امنیت در این مکان اقدام به درمان خود کنند، برای اطلاع از دیگر خدمات این کلینیک با ما تماس بگیرید.
