نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد

فهرست مطالب

Toggle

کلینیک ترک اعتیاد آکسون، مرکز ترک اعتیاد آکسون : در مقاله برنامه‌‌ریزی پیشگیری از اعتیاد در رابطه با ضرورت برنامه ریزی دقیق برای جلوگیری از اعتیاد افراد در خطر صحبت کردیم، اما نقش خانواده به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی چیست؟
در این راستا مرکز ترک اعتیاد شبانه روزی آکسون با همکاری متخصصین درمان اعتیاد، آماده ارائه‌ی مشاوره رایگان و کاربردی به شما خانواده های عزیز است.

خانواده و پیشگیری از اعتیاد:

مهم‌ترین نهاد اجتماعی که در پیشگیری از اعتیاد می‌تواند بسیار مؤثر باشد، خانواده است. پیشگیری از اعتیاد در مراکز مختلفی از جمله مدرسه، محل کار، منطقه و محل سکونت انجام می‌شود اما خانواده در بالاترین درجه اهمیت و حساسیت قرار دارد. والدین نخستین کسانی هستند که شخصیت فرزندان را شکل می‌دهند. محیط خانوادگی مناسب، باعث شکل‌گیری و رشد سلامت فرزندان می‌شود و محیط خانوادگی نامناسب، می‌تواند آسیب‌های روانی و شخصیتی جبران ناپذیری را به فرزندان وارد کند.

خانواده و پیشگیری از اعتیاد

مداخله زود هنگام والدین در مورد پیشگیری از اعتیاد می‌تواند تأثیر بسیار زیادی داشته باشد، اما بعضی از والدین تصور می‌کنند که اعتیاد ویژه افراد خاصی است و فرزند آنها هیچ وقت معتاد نخواهد شد و این غفلت چه بسا فرزندان را به سمت اعتیاد بکشاند. بنابراین، آگاهی و شناخت والدین از موضوع اعتیاد و روش‌های پیشگیری از آن ضرورت دارد.
با توجه به اهمیت این موضوع، روانشناسان و روانپزشکان با تجربه کلینیک ترک اعتیاد آکسون آماده ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره به خانواده ها می باشد. شما می توانید از صفحه تماس ، با ما در ارتباط باشید و از مشاوره رایگان ما استفاده کنید.
برخی از ویژگی‌های رفتاری خانواده ها می‌توانند نقشی مهم در گرایش فرزندان به اعتیاد داشته باشند از جمله:
• برخورد نامناسب با فرزندان
• فرزندپروری ضعیف
• اختلاف والدین با یکدیگر
• عدم نظارت والدین بر رفتار فرزندان
• گرایش اعضای خانواده به مصرف مواد

و برخی دیگر از رفتارهای ضد اجتماعی می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی، آسیب‌های روانی و یا اعتیاد در فرزندان شود.
به طور کلی محیط آشفته و بی‌ساختار خانوادگی عامل خطر عمده‌ای برای مصرف مواد محسوب می‌شود. درعین حال ویژگی‌های دیگری وجود دارد که نقش محافظت کننده از اعتیاد را برای فرزندان دارد. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل رابطه امن و سالم با فرزندان، نظارت والدین بر فرزندان و ایجاد مقررات مناسب برای آن‌ها، انتقال مناسب ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی به فرزندان و حمایت از آن‌ها باشد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند اگر به والدین در این زمینه آموزش‌های مناسب داده شود به مراتب بیشتر از برنامه‌های آموزش فرزندان به تنهایی مؤثر خواهد بود.

عوامل خطربری فرزندان در گرایش به اعتیاد

اگر چه در همه کشورهای جهان، خانواده یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین عوامل در پیشگیری از اعتیاد محسوب می‌شود، اما با توجه به ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی کشور ما، اهمیت خانواده بیشتر از سایر کشورهاست. در جامعه ما بیشتر فرزندان همراه با خانواده زندگی می‌کنند و معمولاً زمانی خانواده را ترک می‌کنند که خود، خانواده دیگری را تشکیل می‌دهند. همچنین سال‌های زندگی افراد همراه با خانواده، طولانی‌تر از سایر کشورهای سنتی یا پیشرفته است. علاوه بر این آیین‌ها، سنت‌ها و فرهنگ نیز به شدت بر خانواده و زندگی خانوادگی تأکید دارند.
با توجه به اهمیت خانواده در فرهنگ ما، می‌توان نتیجه گرفت که هم نقش عوامل محافظت کننده از مصرف، سوء مصرف و وابستگی به مواد و هم عوامل خطرساز در گرایش به اعتیاد در کشور ما بسیار جدی است. بنابراین، شناخت و آگاهی دقیق والدین ایرانی از فرآیند شکل‌گیری اعتیاد در فرزندان، روش‌های پیشگیری از اعتیاد، سطوح پیشگیری از اعتیاد و برنامه‌ریزی پیشگیری از اعتیاد، ضرورت دارد. والدین می‌توانند از طریق کسب مهارت‌های فرزندپروری، آموزش مهارت‌های نظارت بر فرزندان، ایجاد رابطه عمیق و غنی، افزایش حمایت از فرزندان و بهبود کیفیت زندگی فرزندان و محیط خانوادگی، به پیشگیری از اعتیاد کمک کنند.
کلینیک ترک اعتیاد آکسون به عنوان بهترین مرکز ترک اعتیاد تهران و با توجه به دارا بودن کادری مجرب و متخصص آماده ارائه خدمت در زمینه پیشگیری از اعتیاد، ترک اعتیاد و ترک اعتیاد فوق سریع به شما عزیزان میباشد.

فعالیت‌های پیشگیری از اعتیاد متمرکز بر آگاه سازی خانواده و آموزش والدین:

کودکان بیش از همه از والدین خود تأثیر می‌پذیرند. آگاه سازی والدین یکی از بخش‌های مؤثر در هر برنامه‌ی پیشگیری از اعتیاد است.
برخلاف نوجوانان که معمولاً شیوع مصرف را بیش از حد واقعی آن فرض می‌کنند، مطالعات مختلف نشان داده‌اند که همواره والدین میزان شیوع سوء مصرف مواد مخدر را کمتر از میزان واقعی آن تخمین می‌زنند و در نتیجه، خطر آن را نیز احساس نمی‌کنند. اغلب باور ندارند که این مشکل برای فرزندان آن ها نیز ممکن است پیش آید. در ابتدا، والدین باید از خطر اعتیاد آگاه شوند و درباره پیشگیری از آن احساس مسئولیت کنند. این آگاه سازی باید به طور مکرر از راه های مختلف، مانند خواندن کتاب، جزوه، روزنامه، شرکت در جلسات مشاوره، سمینار و پیوستن به انجمن‌ها و تشکل‌های والدین انجام شود.
متخصصان روانپزشک و روانشناس مرکز ترک اعتیاد آکسون، آماده ارائه مشاوره به والدین عزیز در زمینه آگاهی از اعتیاد و پیشگیری از اعتیاد میباشند.

آگاه سازی خانواده و آموزش والدین

آگاه‌سازی والدین شامل ابعاد مختلف است که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می کنیم:

آموزش اطلاعات لازم درباره مواد مخدر:

والدین باید از نوع مواد اعتیاد آور شایع در منطقه ی محل زندگی، شکل و اسامی رایج آن‌ها، نحوه‌ی مصرف و علائم مصرف آن‌ها مطلع باشند. همچنین باید نحوه‌ی پاسخ‌دهی به سؤالات فرزندان خود را در مورد این مواد بدانند. طی این برنامه، والدین از موقعیت‌هایی که ممکن است نوجوانان مواد مصرف کننده و نحوه تهیه و محل مصرف مواد مخدر نیز آگاه می‌شوند. همچنین در مورد صفات شخصیتی که کودکان را مستعد سوء مصرف مواد می‌نماید و چگونگی برخورد با این صفات، اطلاعات لازم را کسب می‌نمایند.

آموزش اطلاعات لازم درباره مواد مخدر به خانواده ها

افزایش مهارت لازم برای ایجاد پیوندهای خانوادگی قوی:

جوانانی که با خانواده خود پیوندهای قوی و مثبت دارند، کمتر احتمال دارد به گروه‌ها و دوستی‌هایی بپیوندند که صرفاً دور محور مصرف مواد شکل می‌گیرد. محیط خانوادگی سالم و بدون تنش عامل مهمی در پیشگیری از ابتلای فرزندان به اعتیاد است.
در آموزش افزایش مهارت والدین، تأکید بر سه نکته از اهمیت بیشتری برخودار است:
• برقراری ارتباط صمیمانه با کودکان
طی این برنامه، روش‌های صحیح گوش دادن و نحوه‌ی ایجاد ارتباط صحیح و رفتارهایی آموزش داده می‌شود که مانع برقراری ارتباط خوب فرزندان با والدینشان می‌شود. کودکان و نوجوانان با والدینی که می‌دانند چگونه به آنان گوش دهند، بیشتر صحبت می‌کنند. به عنوان مثال، به والدین آموزش داده می‌شود که چگونه هنگام صحبت فرزندشان کاملاً به او توجه کنند، با او ارتباط چشمی برقرار کنند و به احساسات و عواطفش پاسخ دهند. چگونه با کلام یا بدون کلام، افکار و اعمال صحیح وی را تشویق کرده یا در صورت عصبانیت، چگونه با فرزند خود رفتار کنند. والدین باید مطمئن باشند که فرزندانشان به راحتی مشکل خود را با آنان مطرح می‌کنند.
• کمک به افزایش اعتماد به نفس در فرزندان:
افرادی که مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر می‌شوند، اغلب اعتماد به نفس کمی دارند. در مقابل، نوجوانانی که درباره‌ی خود احساس مثبتی دارند، بیشتر می‌توانند در مقابل اصرار دوستانشان به مصرف مواد مقاومت کنند. هدف از این برنامه، آموزش روش‌هایی است که با استفاده از آن، والدین بتوانند اعتماد و اتکا به نفس فرزند خود را تقویت کنند. تشویق به عنوان بهترین روش تربیتی، اجتناب از تحقیر، دادن مسئولیت‌های مناسب بر اساس سن و توانایی و افزایش مهارت‌ها و توانایی‌های کودک و نوجوان، می‌توانند والدین را به اهداف خود برسانند.
• ایجاد سیستم ارزشی قوی:
تا نه سالگی، کودکان باید باورهایی در مورد صحیح یا غلط بودن رفتارها داشته باشند و بتوانند بر اساس باورهای خود تصمیم بگیرند. طی این برنامه، به والدین آموزش داده می‌شود که چگونه به راحتی و آزادانه در مورد ارزش‌های مختلفی مانند اتکا به خود و احساس مسئولیت فردی با فرزندان خود بحث و صحبت کنند و چگونه از جذب شدن این ارزش‌ها توسط فرزندانشان اطمینان حاصل نمایند.

ایجاد پیوندهای خانوادگی قوی

وضع مقررات واضح در خانواده:

کودکان به وجود اصول و مقررات خاص در خانواده نیاز دارند. فرزندان در محدودیت‌ها بهتر عمل می‌کنند. به طور کلی، هنگامی که نورم های خانواده و انتظاراتی که از افراد می‌رود، کاملاً روشن باشد، به ندرت ممکن است که افراد این نورم‌ها و انتظارات را مورد حمله قرار دهند، به خصوص اگر نسبت به خانواده احساس تعلق داشته باشند.
داشتن اقتدار در ارتباط با فرزندان (Authoritative Relationship)، با ارتباط صمیمانه منافاتی ندارد. رساندن این پیام به نوجوانان لازم است که به هیچ وجه اجازه‌ی مصرف سیگار یا مواد مخدر را ندارند و “باید” دلایل آن نیز برایشان تشریح شود. طی این برنامه، به والدین در مورد نحوه‌ی کنترل کودکان و نوجوانان آموزش داده می‌شود. همراه با وجود مقررات و نظم کافی در خانواده، رساندن این پیام به فرزندان ضروری است که هرگاه در رابطه با دوستان خود یا احیاناً مصرف مواد مخدر دچار مشکلی شدند، می‌توانند مشکل خود را با والدین مطرح نمایند.
آکسون بهترین کلینیک ترک اعتیاد شبانه روزی تهران، آماده ارائه خدمت مشاوره ای با همکاری روانپزشکان حرفه‌ای در زمینه پیشگیری از اعتیاد به شما عزیزان می باشد.

وضع مقررات واضح در خانواده

آموزش الگوی خوب بودن:

والدین همیشه از مهم‌ترین الگوهای زندگی فرزندان خود هستند. فرزندان، بسیاری از الگوهای رفتاری، خصوصیات اخلاقی، انگیزه‌ها و ارزش‌های والدین خود را از طریق فرآیندهای تقلید و همانند سازی کسب می‌کنند. بنابراین والدین می‌توانند از تأثیر قوی خود در جهت ارائه‌ی الگوهای رفتاری صحیح استفاده کنند. والدین باید در مورد نگرش خود نسبت به مصرف مواد و پیام‌هایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم منتقل می‌کنند آگاهی داشته باشند.
همچنین در مورد مصرف سیگار، دارو یا احیاناً مصرف مواد مخدر توسط خودشان و دلایلی که دارو یا مواد مصرف می‌کنند (مثلاً برای آرامش، جشن، …) و زمان مصرفشان و تأثیر این نگرش‌ها یا رفتارها بر فرزندان خود آگاه باشند. علاوه بر این، والدین می‌توانند مهارت “نه گفتن” و مقاومت در مقابل خواسته‌های خلاف دیگران را به فرزندان عملاً آموزش دهند.

آموزش الگوی خوب بودن

تشویق فعالیت های سالم و خلاق:

این برنامه شامل دو بخش است:

• تشویق و حمایت والدین از شرکت کودک در فعالیت‌های مدرسه، ورزش، موسیقی و سرگرمی های سالم.
• تشویق والدین به صرف وقت برای فرزندان خود؛ مطلالعات مختلف نشان داده‌اند که کودکان و نوجوانان از تفریح در کنار و همراه با والدین خود لذت بیشتری می‌برند و این همراهی موجب استحکام ارتباط مطلوب والدین و فرزندان نیز می‌شود.

تشویق فعالیت های سالم و خلاق

ترغیب به ایجاد تشکل‌های والدین:

تشکیل والدین با یکدیگر و ایجاد تشکل‌های جمعی آنان می‌تواند موجب تقویت محیطی عاری از مواد مخدر باشد. در این تشکیلات، والدین به طور منظم با هم در تماس‌اند و از مسائل کوچک محیطی و فعالیت‌های فرزندانشان در ارتباط با مواد مخدر آگاه می‌شوند.
والدین می‌توانند سیستم‌های حمایتی دولتی و غیردولتی را در منطقه‌ی خود فعال کنند. در جوامعی که مردم به سختی “اعتیاد” را به منزله‌ی مشکل اجتماع خود می‌پذیرند، ایجاد چنین تشکیلاتی به تلاش‌های مستمر و پیگیر نیاز دارد. از جمله تشکیلاتی که می‌تواند این هدف را دنبال نماید، انجمن اولیا و مربیان است.

ترغیب به ایجاد تشکل‌های والدین

سخن پایانی:
خانواده به عنوان مهم‌ترین نهاد اجتماعی ، بیشترین نقش را در زمینه پیشگیری از اعتیاد را دارد. در خانواده با رعایت نکاتی مانند برخورد مناسب با کودکان، نظارت والدین بر رفتار کودکان، برقراری پیوند خانوادگی قوی، وضع قوانین در خانواده که بطور کامل در این مقاله به آن پرداخته شد، میتوانیم از اعتیاد کودکان جلوگیری کنیم.
کلینیک ترک اعتیاد آکسون به عنوان بهترین مرکز ترک اعتیاد تهران با ارائه ی مشاوره رایگان در زمینه پیشگیری و درمان اعتیاد همراه همیشگی خانواده های ایرانی می باشد.