کلینیک ترک اعتیاد آکسون، مرکز ترک اعتیاد آکسون: بیماری ها و اختلال های روانی طیف گسترده ای از حالات روحی را در بر می گیرند که پیش تر در مقالاتی به بررسی اعتیاد به الکل و اختلال بدشکلی بدن پرداختیم. اما از دیگر و مهمترین این اختلالات می توانیم به بی اشتهایی اشاره نماییم که بسیار با اهمیت است و با توجه به اهمیت آن در این مقاله به بررسی اختلال بی اشتهایی چیست؟ خواهیم پرداخت. بی اشتهایی معمولا با وزن کم بدن، تصویر ناخوشایند کج و معوج از بدن و ترس وسواسی از افزایش وزن تشخیص داده می شود.
بی اشتهایی، یک اختلال روانی است که ممکن است زندگی فرد را در خانه، محل کار یا مدرسه تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به این اختلال اغلب بر این باورند که وزنشان بسیار سنگین تر از آنچه هستند به نظر می رسند. علاوه بر این، زنان و مردانی که مبتلا به بی اشتهایی هستند، الگوهای غذایی غیرعادی و علاقمندی به ظاهر لاغر را نشان می دهند.
بی اشتهایی یک اختلال تغذیه ای است.
این بیماری با علائمی از قبیل خشکی پوست، از دست دادن توده عضلانی، نارسایی قلبی و آسیب مغزی همراه است. گاهی اوقات در جامعه پزشکی به عنوان بی اشتهایی عصبی شناخته می شود، بی اشتهایی ممکن است باعث بروز علائمی می شود که بطور بالقوه ای تهدید کننده زندگی هستند. بی اشتهایی پیامدهای ناگوار جسمانی را به همراه خواهد داشت. این اختلال معمولاً از طریق وزن کم بدن، تصویر ناخوشایند و کج و معوج از بدن و ترس وسواسی از افزایش وزن تشخیص داده می شود. افراد مبتلا به بی اشتهایی بیشتر اوقات سعی می کنند بدن را از غذا و مواد مغذی محروم کنند و در عین حال بیش از حد ورزش می کنند.
بی اشتهایی دارای دو زیر مجموعه است:
پرخوری و پاکسازی و محدود کننده. اگرچه این اختلال تغذیه ای دو زیر مجموعه دارد، اما هر دو زیر مجموعه علائم مشابهی را بروز می دهند، مانند ترس غیرمنطقی از افزایش وزن و الگوهای غذایی غیر طبیعی.
فردی که با اختلال پرخوری دست و پنجه نرم می کند، اغلب وعده غذایی خود را پس از مصرف تنقیه و پاکسازی می کند.
پاکسازی ممکن است از طریق ورزش بیش از حد، محدود کردن آب به دلیل نفخ، استفراغ، تنقیه یا استفاده نادرست از ملین ها صورت گیرد. چرخه پرخوری و پاکسازی ممکن است ترس آنها از افزایش وزن را کاهش دهد و احساس گناه از خوردن غذاهایی که سعی کرده اند از خوردن آنها اجتناب کنند را کاهش دهد. ایجاد محدودیت در خوردن برخی غذاها در بی اشتهایی نوع پرخوری و پاکسازی بسیار رایج است. پرخوری و پاکسازی اغلب با از دست دادن کنترل خود همراه است و بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال بدن خود را از شر ماده ای که با خوردن آن احساس گناه می کنند، خلاص می کنند.
یک دوره پرخوری اغلب شامل پرخوری یا مصرف مقدار زیاد غذا در مدت زمان کوتاه است. در هنگام پرخوری، فرد ممکن است احساس عدم کنترل بر ماهیت و میزان غذا داشته باشد. یک دوره پرخوری نیز ممکن است شامل خوردن غذا سریعتر از حالت عادی، خوردن غذا تا زمانی که فرد احساس ناخوشایند سیری داشته باشد یا خوردن مقدار زیاد غذا در هنگام گرسنگی باشد. بی اشتهایی همچنین ممکن است باعث شود که فرد تنها غذا خوردن را ترجیح دهد، زیرا ممکن است از میزان غذایی که قرار است بخورد احساس شرمساری کند. آنها همچنین ممکن است نسبت به الگوهای غذایی غیرطبیعی خود احساس شرمندگی، گناه یا افسردگی کنند.
بی اشتهایی محدود کننده نوعی گرسنگی اختیاری است. افرادی که با بی اشتهایی محدود کننده دست و پنجه نرم می کنند، اغلب به عنوان فردی بسیار منضبط تلقی می شوند. افراد مبتلا به این نوع اختلال اغلب محدودیت های غیرواقعی بر میزان غذای مصرفی خود قرار می دهند. آنها ممکن است میزان کالری دریافتی خود را محدود کرده و از غذاهای چرب یا شیرین خودداری کنند. این گونه رفتارها غالباً با ورزش زیاد همراه است. عادت های مرتبط با بی اشتهایی محدود کننده عبارتند از:
داشتن حساسیت و وسواس نسبت به کالری دریافتی
حذف وعده های غذایی
محدود کردن گروه های غذایی خاص، مانند کربوهیدرات ها
رعایت وسواس گونه قوانین خود
افرادی که مبتلا به بی اشتهایی محدود کننده هستند، به دلیل اینکه میزان کالری بسیار کمتری نسبت به مقدار مورد نیاز برای حفظ وزن سالم دریافت می کنند، به احتمال زیاد دچار سوء تغذیه خواهند شد.
افرادی که مبتلا به بی اشتهایی هستند ممکن است برخی علائم جسمی و عاطفی را تجربه کنند. علائم هشدار دهنده و علائم بی اشتهایی عصبی در اختلالات تغذیه ای با یکدیگر تفاوت دارند، بنابراین علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. افراد مبتلا به بی اشتهایی، به طور کلی ممکن است به طور همزمان همه علائم مرتبط با این اختلال را تجربه نکنند. علائم هشدار دهنده عاطفی و رفتاری بی اشتهایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کاهش وزن
برای پنهان کردن کاهش وزن خود یا گرم ماندن، لباس بیشتری بپوشید
اجتناب از خوردن برخی غذاهای خاص
محدود کردن تمام گروه های مواد غذایی
گله و شکایت مداوم نسبت به احساس اضافه وزن
یبوست
تجربه درد شکم، خستگی یا انرژی بیش از حد
انکار گرسنگی
افراد مبتلا به بی اشتهایی اغلب مشغول وزن کردن خود، محدود کردن برخی غذاها، محاسبه کالری و رژیم هستند. آنها ممکن است بدون توجه به اختلال یا بیماری خود به یک رژیم ورزشی بیش از حد پایبند باشند. آنها بطور مداوم از نیاز به سوزاندن کالری صحبت می کنند.
عدم تعادل در برخی هورمون ها مانند سروتونین، دوپامین و اکسی توسین در افراد بی اشتها باعث ایجاد ویژگی های متغیر خلقی خواهد شد. از آنجا که این هورمون ها باعث تنظیم خلق و خو، اشتها، انگیزه و رفتار می شوند، کاهش و یا افزایش میزان این هورمونها ممکن است منجر به تغییرات خلقی، اشتهای نامنظم، رفتارهای تکانشی، اضطراب یا افسردگی شود. بی اشتهایی ممکن است بر بدن فرد تاثیر بگذارد و باعث بیماری ها و آسیب های جدی شود. علائم جسمی و ظاهری بی اشتهایی ناشی از سوء تغذیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد معده
بی نظمی قاعدگی در زنان
سرگیجه
کم خونی
کاهش پتاسیم
کم کاری تیروئید
مشکل در تمرکز
غش کردن
مشکلات مرتبط با خواب
خشکی پوست
ضعیف شدن سیستم ایمنی
ضعف عضلانی
نازک شدن تار مو
طولانی شدن مدت زمان التیام زخم
علاوه بر این، عوارض جانبی جسمی و ظاهری مختلفی به دنبال پاکسازی غذا وجود دارد. استفراغ حاوی مقدار زیادی اسید معده است. استفراغ مکرر ممکن است منجر به بریدگی و ایجاد پینه در قسمت بالای مفاصل انگشتان شود، زیرا آنها انگشت خود را در گلو فرو می کنند تا استفراغ کنند. اسید معده همچنین ممکن است منجر به مشکلات دندانی مانند پوسیدگی مینای دندان، ایجاد حفره در دندان، تغییر رنگ دندان، تورم غدد بزاقی و حساسیت دندان ها شود.
هیچ دلیل خاصی برای بی اشتهایی وجود ندارد و عوامل زیادی ممکن است دست به دست هم داده و منجر به ایجاد این اختلال شوند. ژنتیک، اختلال روانی، روابط آسیب زا و انتظارات اجتماعی ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. ژنتیک یک فرد ممکن است بر حساسیت او در برابر اختلالات تغذیه ای تاثیر بگذارد. اگر فرد دارای خویشاوند نزدیک باشد که اختلال تغذیه ای را تجربه کرده باشد، احتمال ابتلا به بی اشتهایی او افزایش می یابد. اختلالات تغذیه ای در افرادی که دارای مشکلات عاطفی و روانی دیگری مانند عزت نفس پایین، افسردگی و اضطراب هستند شایع تر است.
تجربیات آسیب زا ممکن است منجر به ایجاد مشکلات روانی شود. افرادی که روابط آسیب زا، سابقه سوء استفاده جنسی یا انتظارات زیادی از طرف خانواده را تجربه کرده اند، ممکن است به اختلالات تغذیه ای مانند بی اشتهایی مبتلا شوند. جامعه همچنین می تواند در ایجاد بی اشتهایی نقش مهمی را ایفا کند. در فرهنگ های غربی، لاغری اغلب مزیت محسوب می شود. تصاویر موجود در رسانه ها از مدل های لاغر و فشار همسالان برای لاغر تر شدن ممکن است به تصویر منفی بدن در بین افراد، به ویژه زنان نوجوان کمک کند.
بر اساس معیارهای موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، فرد مبتلا به بی اشتهایی عصبی باید محدودیت مداوم غذایی، ترس شدید از افزایش وزن یا چاق شدن و اختلال در نحوه تجربه وزن بدن را بروز دهد. داشتن تنها یکی از ویژگی های بیان شده برای تشخیص بی اشتهایی کافی نخواهد بود. دستورالعمل های تشخیص بی اشتهایی در صورتی که وزن بدن فرد 15 درصد کمتر از وزن مورد انتظار باشد و مناسب با سن و قد نباشد و یا شاخص توده بدنی (bmi) حدود 17.2 باشد، کاهش وزن مطرح می شود.
محدودیت مداوم مصرف غذا ممکن است منجر به کاهش وزن بدن شود. وزن یا شاخص توده بدنی (BMI) باید مناسب با سن، جنس و قد باشد. هنگامی که غذا محدود می شود، BMI فرد ممکن است کاهش یابد، که منجر به سوء تغذیه خواهد شد. اما نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که موارد گفته شده تنها بخشی از پارامترهای موجود است و تشخیص نهایی این اختلال نیازمند بررسی متخصصین در کلینیک ترک اعتیاد و روانشناسی آکسون می باشد.
افراد با سابقه های مختلف ممکن است در معرض خطر ابتلا به اختلالات تغذیه ای باشند، اما افراد خاصی هستند که بیشتر مستعد ابتلا به این اختلال هستند. اوج دوره شروع اختلالات تغذیه ای بین 12 تا 25 سالگی است. نوجوانان در دوران بلوغ تغییرات زیادی را تجربه می کنند که برخی از آنها شامل حالات افسردگی می شود و ممکن است برای مقابله با این تغییرات، آمادگی کامل را نداشته نباشند. فشار برای شبیه شدن به افراد معروف و محبوب در رسانه ها، ممکن است منجر به کاهش اعتماد به نفس در این سنین شود. زنان بیشتر مستعد ابتلا به بی اشتهایی هستند، به ویژه در دوران تحول اساسی آنها، یعنی زمان رفتن از دبیرستان به دانشگاه.
بی اشتهایی همچنین در بین ورزشکارانی که در ورزش های رقابتی، رقص، ژیمناستیک و ورزش های تشویقی شرکت می کنند رایج است، جایی که شکل و فرم بدن ممکن است توسط فرد به عنوان چیزی که می تواند بر عملکرد او تاثیر بگذارد درک شود. افراد غیر ورزشکاری که برای کاهش وزن و رژیم غذایی به دنبال کمک هستند یا دارای سابقه خانوادگی اختلال تغذیه ای هستند نیز در معرض خطر ابتلا به اختلالات تغذیه ای هستند.
سخن پایانی
هنگامی که اختلال سوء مصرف مواد مخدر یا الکل با اختلال بی اشتهایی بطور همزمان روی دهد، ممکن است نیاز به درمان حرفه ای داشته باشید. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این اختلال همزمان دست و پنجه نرم می کنید، نیازمند درمان حرفه ای و تشخیص دوگانه برای بهبود کامل هستید. از آنجا که انتخاب صحیح مرکز ترک اعتیاد ممکن است یک تصمیم سخت باشد، کارشناسان ما در مرکز ترک اعتیاد آکسون به عنوان بهترین مرکز ترک اعتیاد تهران آماده خدمت رسانی به شما هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گزینه های درمانی مناسب با شرایط خود و درمان اختلال همزمان، همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید.