کلینیک ترک اعتیاد آکسون، مرکز ترک اعتیاد آکسون: مسکنهای اوپیوئیدی نقشی اساسی در کنترل دردهای شدید و حاد دارند. از میان این داروها، مورفین و پتیدین (که گاهی به آن مپریدین نیز گفته میشود) دو داروی پرکاربرد و شناختهشده هستند که هر یک ویژگیها، کاربردها و عوارض خاص خود را دارند. این مقاله بررسی اینکه تفاوت مورفین و پتیدین چیست؟ خواهیم پرداخت و عوارض هرکدام را بررسی خواهیم کرد.
مورفین یکی از قدیمیترین داروهای اوپیوئیدی است که از تریاک استخراج میشود. این دارو برای کنترل دردهای متوسط تا شدید مورد استفاده قرار میگیرد و تأثیر آن به دلیل اتصال به گیرنده های اوپیوئیدی مغز و نخاع است. مورفین یا مرفین به شکل تزریقی، خوراکی، وریدی و شیاف مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا در شرایط خاص تحت نظر پزشک برای تسکین دردهای حاد، دردهای مزمن سرطان و مدیریت دردهای بعد از جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.
باید بدانید که هرگونه سوء مصرف مورفین و مصرف خارج از دستور پزشک آن باعث ایجاد وابستگی و اعتیاد مصرف کننده خواهد شد و تنها راه ترک مرفین، ترک بستری در کلینیک ترک اعتیاد آکسون به عنوان بهترین کلینیک ترک اعتیاد تهران می باشد.
پتیدین یک اوپیوئید مصنوعی است که از لحاظ شیمیایی با مورفین تفاوت دارد. این دارو اغلب برای دردهای کوتاهمدت، مانند درد زایمان یا دردهای کولیکی (مانند سنگ کلیه)، تجویز میشود. پتیدین به دلیل اثرات خاصش در برخی شرایط ترجیح داده میشود، اما دارای عوارض جانبی خاصی نیز هست که باید مدنظر قرار گیرد. شکل مصرف آن تزریقی یا خوراکی می باشد درمان وابستگی و ترک پتیدین مثل مرفین، نیازمند دریافت خدمات درمانی در مرکز ترک اعتیاد آکسون می باشد.
مورفین مستقیماً بر گیرندههای اوپیوئیدی μ در سیستم عصبی مرکزی اثر میگذارد. این گیرندهها مسئول کاهش احساس درد و ایجاد حالت تسکین هستند. تأثیر مورفین بر گیرنده ها قویتر است که باعث اثرات طولانیتر و قویتر آن میشود. پتیدین نیز بر گیرندههای اوپیوئیدی اثر میگذارد، اما علاوه بر آن، بطور ضعیف بر کانالهای یونی سدیم تأثیر دارد. این تفاوت شیمیایی باعث شده است که پتیدین اثرات کمی متفاوت، از جمله خاصیت اسپاسمولیتیک (ضد انقباض) داشته باشد.
یبوست شدید: مورفین بهطور مستقیم بر عضلات صاف روده اثر گذاشته و حرکت روده را کاهش میدهد
سرکوب تنفسی: یکی از خطرناکترین عوارض مورفین که نیاز به پایش دقیق دارد
وابستگی و اعتیاد: مصرف طولانیمدت میتواند منجر به وابستگی جسمی و روانی شود
تهوع و استفراغ: به دلیل تحریک مرکز تهوع در مغز
سرکوب تنفسی: مشابه مورفین، اما کمی ضعیفتر
عوارض عصبی: پتیدین در صورت مصرف طولانی یا دوز بالا ممکن است منجر به تشنج شود، زیرا متابولیت آن (نورپتیدین) خاصیت تحریکی دارد
وابستگی: پتیدین نیز مانند دیگر اوپیوئیدها پتانسیل ایجاد وابستگی دارد
افت فشار خون و سرگیجه: به دلیل تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار
تفاوت دیگر مورفین و پتیدین در نحوه اثرگذاری و مدت زمان اثر آنهاست. مورفین اثری پایدارتر دارد و میتواند تا شش ساعت درد را تسکین دهد. در مقابل، پتیدین زمان اثر کوتاهتری دارد و معمولاً پس از دو تا چهار ساعت نیاز به تجدید دوز پیدا میکند. این ویژگی باعث میشود پتیدین بیشتر برای دردهای موقت و نه مزمن تجویز شود. همچنین شروع اثر پتیدین سریعتر از مورفین است، که آن را برای موارد اورژانسی مناسبتر میکند. کاربردهای پزشکی این دو دارو نیز با هم تفاوت دارد.
مورفین بطور گسترده برای دردهای مزمن و شدید، مانند دردهای سرطانی یا پس از جراحیهای سنگین، استفاده میشود. همچنین در مواردی که بیمار نیاز به مدیریت طولانیمدت درد دارد، مورفین انتخاب اول پزشکان است. از سوی دیگر، پتیدین برای دردهای کوتاهمدت مانند درد زایمان یا آسیبهای ناگهانی کاربرد دارد. به دلیل خاصیت آنتیاسپاسمودیک آن، گاهی در مواردی مانند کولیکهای کلیوی یا اسپاسمهای عضلانی نیز تجویز میشود. مسئله دیگر، متابولیسم و دفع این داروهاست. مورفین عمدتاً در کبد متابولیزه شده و از طریق کلیهها دفع میشود. این فرآیند در مقایسه با پتیدین کندتر است، که باعث میشود اثر طولانیتری داشته باشد.
پتیدین نیز در کبد متابولیزه میشود، اما به دلیل سرعت بالاتر متابولیسم، اثر کوتاهتری دارد و دفع آن سریعتر انجام میشود. این تفاوتها میتوانند در انتخاب دارو برای بیمارانی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند، تأثیرگذار باشند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی این موضوع که تفاوت مورفین و پتیدین چیست؟ پرداختیم و گفتیم در حالی که مورفین و پتیدین هر دو داروهای اوپیوئیدی قدرتمندی هستند، تفاوتهای اساسی در کاربردها، عوارض و مکانیسمهای اثر آنها وجود دارد. انتخاب بین این دو دارو به نوع درد، شرایط بیمار و هدف درمان بستگی دارد و سوء مصرف هرکدام از آنها باعث اعتیاد مصرف کننده خواهد شد که تنها راه درمان ان نیز ترک اعتیاد بصورت ترک بستری در کلینیک ترک اعتیاد آکسون می باشد. مورفین معمولاً برای دردهای مزمن و شدید استفاده میشود، در حالی که پتیدین بیشتر برای دردهای حاد و کوتاهمدت تجویز میگردد.